DNS یا سیستم نام دامنه (Domain Name System) یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های زیرساخت اینترنت است. این سیستم وظیفه ترجمه نام‌های دامنه قابل فهم برای انسان (مانند example.com) به آدرس‌های IP عددی (مانند 93.184.216.34) را بر عهده دارد. بسیاری از کاربران اینترنت، به ویژه توسعه‌دهندگان وب، مدیران سرور، دانشجویان IT، و صاحبان فروشگاه‌های آنلاین، نیاز دارند تا آدرس DNS اولیه خود را بدانند و بتوانند آن را تغییر دهند. این مقاله با هدف آموزش پیدا کردن DNS اولیه، معرفی DNSهای عمومی (Public DNS) و بررسی مزایا و کاربردهای آن‌ها تدوین شده است.
DNS چیست؟
DNS، یا Domain Name System، مشابه دفترچه تلفنی برای اینترنت عمل می‌کند. زمانی که شما آدرس وب‌سایتی را در مرورگر خود وارد می‌کنید، سیستم ابتدا از طریق DNS، نام دامنه را به آدرس IP متناظر تبدیل می‌کند تا بتواند سرور مقصد را بیابد. بدون DNS، کاربران مجبور بودند آدرس‌های IP عددی را حفظ کنند.
کاربردهای استفاده از DNS
- تسهیل در استفاده از اینترنت
- امکان تنظیم سیاست‌های امنیتی و فیلترینگ
- افزایش سرعت بارگذاری سایت‌ها با کش‌کردن آدرس‌های DNS
چرا باید DNS اولیه خود را بدانیم؟
DNS اولیه (Primary DNS) اولین سروری است که دستگاه شما برای ترجمه نام دامنه از آن استفاده می‌کند. در صورت بروز خطا یا عدم پاسخگویی، DNS ثانویه (Secondary DNS) جایگزین خواهد شد. پیدا کردن DNS اولیه به کاربران کمک می‌کند:
- مشکلات اتصال به اینترنت را رفع کنند
- امنیت بیشتری از طریق استفاده از DNSهای مطمئن و رمزگذاری‌شده داشته باشند
- تجربه مرور سریع‌تر و بدون فیلترینگ را تجربه کنند
- آدرس‌های مشکوک یا فیشینگ را بهتر شناسایی کنند
چگونه DNS اولیه خود را پیدا کنیم؟
روش‌های مختلفی برای مشاهده آدرس DNS تنظیم‌شده روی سیستم وجود دارد. در ادامه برخی روش‌ها برای کاربران ویندوز، مک و لینوکس ارائه می‌شود.
سیستم عامل ویندوز (Windows)
الف) استفاده از Command Prompt
۱. منوی Start را باز کنید و عبارت cmd را جستجو کنید.
۲. بر روی Command Prompt راست کلیک کرده و گزینه Run as administrator را بزنید.
۳. دستور زیر را وارد کنید:
ipconfig /all
۴. در نتایج نمایش داده‌شده، قسمت DNS Servers را بیابید. آدرس اول همان DNS اولیه شماست.
ب) تنظیمات شبکه
۱. وارد Settings شوید
۲. به بخش Network & Internet بروید
۳. روی آداپتور فعال (مثلاً Ethernet یا Wi-Fi) کلیک کرده و گزینه Properties را بزنید
۴. به پایین بروید و بخش DNS servers را مشاهده کنید
سیستم عامل مک (macOS)
- به مسیر System Preferences > Network بروید
- روی اتصال فعال کلیک کرده و گزینه Advanced را بزنید
- وارد تب DNS شوید
- آدرس‌های DNS را مشاهده کنید. آدرس اول، DNS اولیه است
سیستم عامل لینوکس (Ubuntu/Debian)
۱. ترمینال را باز کنید
۲. دستور زیر را وارد نمایید:
cat /etc/resolv.conf
۳. خطوطی که با nameserver شروع شده‌اند، آدرس‌های DNS هستند. اولین آن، DNS اولیه شماست
آشنایی با DNS عمومی (Public DNS)
DNS عمومی یا Public DNS سرورهایی هستند که توسط شرکت‌های بزرگ ارائه می‌شوند و کاربران می‌توانند به صورت رایگان از آن‌ها استفاده کنند. این DNSها معمولاً سریع، امن، و قابل اطمینان هستند.
معروف‌ترین DNSهای عمومی
در جدول زیر، تعدادی از پرکاربردترین و شناخته‌شده‌ترین DNSهای عمومی معرفی شده‌اند. این DNSها توسط شرکت‌هایی مانند Google، Cloudflare و Quad9 ارائه می‌شوند و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. استفاده از این DNSها می‌تواند تجربه مرور اینترنت شما را از نظر سرعت، امنیت و پایداری بهبود دهد:
| ارائه‌دهنده | DNS اولیه | DNS ثانویه | ویژگی‌ها |
|---|---|---|---|
| Google Public DNS | 8.8.8.8 | 8.8.4.4 | سریع، پایدار، بدون لاگ‌برداری از کاربران |
| Cloudflare DNS | 1.1.1.1 | 1.0.0.1 | امنیت بالا، بدون رهگیری، سرعت بالا |
| Quad9 | 9.9.9.9 | 149.112.112.112 | فیلتر دامنه‌های مخرب، مناسب سازمان‌ها |
مزایای استفاده از DNS عمومی عبارتند از
- افزایش سرعت پاسخگویی
- حذف تبلیغات یا ردیابی توسط ISP
- عبور از برخی فیلترهای محلی
- ارتقای امنیت اطلاعات
چگونه DNS ویندوز را تغییر دهیم؟
- به Settings > Network & Internet بروید
- روی اتصال فعال کلیک کنید و وارد Properties شوید
- گزینه Edit در بخش DNS server assignment را بزنید
- گزینه Manual را انتخاب کنید و IPv4 یا IPv6 را فعال کنید
- آدرس‌های DNS دلخواه (مثلاً Google DNS) را وارد کرده و ذخیره کنید
یا با Command Prompt دستور زیر را استفاده کنید:
netsh interface ip set dns name=”Wi-Fi” static 8.8.8.8
netsh interface ip add dns name=”Wi-Fi” 8.8.4.4 index=2
(در صورت استفاده از Ethernet نام آن را جایگزین Wi-Fi کنید)
بررسی و پاکسازی کش DNS
گاهی اوقات ممکن است کش قدیمی DNS باعث بروز مشکل شود. برای پاکسازی کش در ویندوز:
- cmd را به صورت Administrator اجرا کنید
-
دستور زیر را بزنید:
ipconfig /flushdns
این دستور کش DNS را پاک می‌کند و باعث می‌شود سیستم از DNS جدید استفاده کند.
چه DNS ی برای کاربران خانگی یا توسعه‌دهندگان مناسب‌تر است؟
انتخاب DNS بستگی به نیاز کاربر مشخص می شود:
- اگر سرعت و سادگی اولویت دارد: Google DNS
- اگر امنیت و حریم خصوصی مهم است: Cloudflare DNS یا Quad9
- اگر فیلترینگ دامنه‌های مشکوک نیاز است: Quad9
- برای کودکان یا فیلتر محتوا: OpenDNS
یادگیری نحوه پیدا کردن و تغییر DNS اولیه، به کاربران کمک می‌کند تا اتصال خود را بهینه کرده، امنیت را افزایش داده و تجربه‌ای روان‌تر در وب داشته باشند. پیشنهاد ما استفاده از DNS های عمومی مطمئن، پاکسازی دوره‌ای کش DNS، و آزمایش عملکرد برای انتخاب بهترین گزینه است. با شناخت بهتر مفاهیم DNS، می‌توانید از اینترنتی سریع‌تر و امن‌تر لذت ببرید.
